Nieuws

De uitdagingen in de industrie van kunststofrecycling zijn bekend. Bedrijven kiezen in haast alle gevallen nog steeds voor goedkoop (virgin) plastic uit China, het Midden-Oosten en de VS. Wetgeving op nationaal en Europees niveau, zoals de Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR), dat verplicht om vanaf 2030 gerecycled plastic te vermengen in verpakkingen, wankelt of ontbreekt. Of zadelt recyclingbedrijven juist met extra uitdagingen op. Ondertussen sloten 24 collega-bedrijven uit de recyclingwereld vanwege faillissement de deuren of hebben noodgedwongen hun productie stilgezet. Terwijl het ontstane gat alleen maar meer wordt opgevuld door fossiel, goedkoop plastic uit Azië. Vanwege het wegvallen van deze capaciteiten wordt ook het voldoen aan de capaciteitsbehoeften richting de PPWR in twijfel getrokken. Henk Kras Jr., oprichter en directeur van Circular Plastics Alliance (CPA), ziet onzekerheid in de branche, maar durft tegen de stroom in te vechten voor een gezonde toekomst voor circulariteit en duurzaamheid. En komt met initiatieven.

“Laat ik beginnen met dat ik trots ben op de partners binnen onze alliantie. Het oneerlijke speelveld maakt concurreren bijna onmogelijk, de financiën staan onder druk. Desondanks blijven de partners innovaties uitrollen en samenwerkingen opzetten. De branche moet gestimuleerd blijven worden. Naast de overheid kunnen grote merken en retailers daarin beweging creëren. We hebben pioniers nodig, bedrijven die niet kiezen voor de korte termijn en de goedkoopste prijs, maar zich bewust zijn van hun ecologische footprint en geloven in storytelling. En wat iedereen weet: de verplichting om duurzaamheid écht onderdeel te laten zijn van een organisatie komt eraan. Daar ontkomt niemand aan. Hoe goed zou het zijn als een aantal merken daarin voorop durven te lopen en er samenwerkingen ontstaan die verschil maken. Zo hebben BMN in de bouw KLM voor passagiersvliegtuigen onlangs initiatieven uitgerold met een volledig circulaire loop. Veel bedrijven beseffen zich niet dat veel van hun kunststofafval überhaupt hergebruikt kan worden.”

Waan van de dag

De meeste recyclingbedrijven zitten in de overlevingsmodus om het hoofd boven water te houden. Door de eerder benoemde situatie met goedkoop plastic, wankele wetgeving, terughoudendheid bij banken en stijgende kosten draaien bedrijven structurele verliezen zonder levensvatbare perspectieven. Door de reeks faillissementen en de slechte vooruitzichten ziet Kras Jr. de rol van Nederland als bakermat in de recyclingbranche verdampen. “De waan van de dag regeert. En ik begrijp dat. Ook bij Kras Recycling herzien wij onze kerntaken. Wat gaan we doen voor 2026 als er niks verandert? Iedereen moet zich herontwikkelen en nieuwe verdienmodellen creëren in deze branche. Want 2030 wordt als heilige graal gezien met de verplichting van gerecycled plastic in verpakkingen, maar wie zegt mij dat deze stip aan de horizon gehandhaafd blijft én uitvoerbaar is. En dat daar ook toezicht op wordt gehouden.”

Kras Jr. ziet bijvoorbeeld ontwikkelingen rond andere wijzen van kunststofafvalverwerking. “Afval blijft, dus we moeten blijven innoveren. Bijvoorbeeld via chemische plasticrecycling dat wordt omgezet in nafta, een basisgrondstof nieuwe kunststoffen. Onlangs was ik op bezoek bij Indaver in België dat ver is op deze manier van hergebruik.”

Overheid: geen nieuwe maatregelen

Kras Jr. hint ook op de besluitenloosheid bij de landelijke overheid. Tijdens een Kamerdebat in september werd duidelijk dat het demissionaire kabinet geen behoefte zag aan nieuwe maatregelen. “Terwijl we schreeuwen om perspectief en hulp. Financiële hulp. Maar vooral via wetgeving die zorgt voor een gelijk speelveld. In Nederland en in Europa via belastingen, heffingen en regels rond keurmerken. Het aanstaande verbod op export naar niet-OESO-landen helpt ook niet mee aan deze situatie, terwijl in die landen vaak fabrieken staan die voldoen aan de hoogste maatstaven en certificeringen. Tegelijkertijd wordt er nu al veel kunststofafval onnodig verbrand. We hebben allerlei ambities om voor de komende jaren en decennia in een circulaire samenleving te leven, maar op hetzelfde moment wordt het fundament daarvoor afgebroken. En blijft Azië terrein winnen. Het is geen moeilijke rekensom om te concluderen dat de ambities en afspraken voor Europa op deze manier haast onhaalbaar worden.”

Samenwerking met overheden

Terug naar die eerder benoemde pioniers. Kras Jr. ziet bij veel grote bedrijven een situatie waarin afdelingen slecht met elkaar communiceren en er inefficiënt gewerkt wordt. Op papier is er aandacht voor duurzaamheid, maar in de praktijk lopen afdelingsprocessen langs elkaar heen en wordt duurzaamheid niet op waarde geschat. Dit is voor CPA een van de aanleidingen om de mogelijkheden te verkennen voor strategische samenwerkingen met overheden. Mogelijk in de structuur van een foundation. “Je hebt samen met overheden de kans om ‘hoger’ bij bedrijven binnen te komen en meer impact te hebben. Daarnaast ben je als foundation toegankelijker voor noodzakelijke subsidies en financiële steun. Deze verandering kan de circulaire transitie verder in beweging brengen en innovaties sneller van de grond krijgen. Ik ben hoopvol over deze ontwikkeling en wat dit daarna allemaal mogelijk betekent voor de toekomst van de circulaire transitie en kunststofrecyclingindustrie. Blijf samen kleine stapjes zetten, alleen dan maken we verschil.”