Nieuws

Geen toeslag van 10 cent meer voor plastic bakjes of bekers? De heffing op wegwerpplastic is tijdelijk opgeschort.

De verplichte belasting op plastic wegwerpbekers en -verpakkingen wordt tijdelijk stopgezet. Vanaf januari controleert de inspectie niet meer of verkopers klanten een toeslag in rekening brengen. De belasting, door tegenstanders ook wel de 'overlastbelasting' genoemd, stuitte op veel weerstand. In een motie riep de Tweede Kamer de regering op om de toeslag af te schaffen en staatssecretaris Vivianne Heijnen (Milieu, CDA) is het daar deels mee eens, zo laat ze in een persbericht weten. Ze wil de heffing niet helemaal afschaffen, maar geeft de Inspectie Leefomgeving en Transport wel de opdracht om vanaf 1 januari tijdelijk te stoppen met de handhaving. Dit betekent in feite dat winkeliers zelf kunnen beslissen of ze de belasting wel of niet innen.

Moties van het Parlement

In lijn met het besluit om de plasticbelasting tijdelijk niet te handhaven, verruimt de overheid ook tijdelijk de mogelijkheden voor klanten om bekers en verpakkingen voor eenmalig gebruik te ontvangen voor consumptie op locatie. Dit geldt voor verpakkingen die voor een klein percentage uit plastic bestaan en gerecycled kunnen worden.

De eerste motie verzoekt de regering om wegwerpbekers en -containers toe te staan als deze maximaal vijf procent plastic bevatten, 100 procent gerecycled kunnen worden en aantoonbaar voldoen aan de inzamelpercentages die in de ministeriële regeling worden genoemd. De tweede motie verzoekt de regering een ruimere definitie van hoogwaardige recycling te hanteren, waarbij minimaal verlies van kwantiteit, kwaliteit of functie acceptabel is.

Beide moties betekenen een aanzienlijke uitbreiding van de uitzondering op de eis om herbruikbare bekers en verpakkingen te gebruiken voor consumptie op locatie. Er worden bijvoorbeeld jaarlijks meer dan 4,4 miljard wegwerpbekers gebruikt voor consumptie op locatie, waarvan meer dan 4 miljard koffiebekers, voornamelijk gemaakt van papier of karton met een plastic laagje. Deze vallen momenteel niet onder de uitzondering, maar zullen naar verwachting wel voldoen aan de voorwaarden van de voorgestelde uitgebreide uitzondering. De uitvoering van de motie zou dus veel meer gebruik van wegwerpproducten mogelijk maken.

Nog geen definitieve beslissing

Een definitief besluit over de belasting wordt overgelaten aan de opvolger van de vertrekkende minister. Ze benadrukt dat het nieuwe kabinet de mogelijkheid moet hebben om het instrument opnieuw in te zetten. De regels rond wegwerpplastic zijn cruciaal voor Europese doelstellingen. Nederland wil in 2026 het plastic afval met 40% verminderen ten opzichte van 2022, en deze regels zijn opgesteld om dat doel te bereiken, aldus Heijnen. "Als deze essentiële onderdelen van de regelgeving nu worden geschrapt, wordt het doel niet gehaald. De Europese verplichting blijft in de tussentijd van kracht."

Heijnen vervolgt: "Met de aanpak die ik nu kies, heeft mijn opvolger in een nieuw kabinet maximale vrijheid om een keuze te maken. In ieder geval moeten we streven naar een serieuze reductie van wegwerpplastic. Ik roep bedrijven, organisaties, locaties en lokale overheden dringend op om zich aan de regels te houden en de noodzakelijke transitie van wegwerp naar herbruikbaar te maken."

Daarom handhaaft Heijnen de verplichting voor verkopers om klanten een herbruikbaar alternatief aan te bieden, zoals FC Volendam deed dat met de introductie van duurzame hardcups tijdens wedstrijddagen in plaats van plastic wegwerpbekers. Winkeliers moeten ook accepteren dat klanten hun eigen bekers of bakjes meenemen. De overheid zal de regelgeving in 2024 evalueren, rekening houdend met de ervaringen en aandachtspunten uit de beginperiode van de nieuwe regels.

Benieuwd hoe Circular Plastics u kan helpen bij het doorvoeren van veranderingen ter voorbereiding op deze wet? Neem contact met ons op!